Quy hoạch xứng tầm di tích những địa điểm Khởi nghĩa Yên Thế

Ngày 11 – 3, Bộ VHTT&DL đã có cuộc họp với tỉnh Bắc Giang về việc chỉnh sửa bổ sung Quy hoạch tổng thể, bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử quốc gia đặc biệt những địa điểm Khởi nghĩa Yên Thế tại Bắc Giang. Tại đây, vấn đề cần mở rộng quy hoạch để di tích xứng tầm với giá trị lịch sử đã được đặt ra.

Nghĩa quân Yên Thế Ảnh: TL Do đặc thù riêng biệt của hệ thống di tích gắn với phong trào Khởi nghĩa Yên Thế là 41 điểm di tích (cụm di tích) không nằm tập trung ở một địa bàn mà nằm rải rác, xen kẽ ở nhiều làng mạc khác nhau tại 26 xã thị trấn thuộc 4 huyện Yên Thế, Tân Yên, Việt Yên, Yên Dũng của tỉnh Bắc Giang. Trong đó, có 23 điểm di tích đã được xếp hạng di tích quốc gia, phản ánh sinh động quá trình xây dựng lực lượng, tổ chức chiến đấu của nghĩa quân từ những ngày đầu tiên, tới những ngày cuối cùng. Vì vậy đồ án đã phân kỳ đầu tư thành 3 giai đoạn (giai đoạn 1 từ năm 2013 đến – 2017; giai đoạn 2 từ 2018 – 2023; giai đoạn 3 từ 2014 - 2030) và đặc biệt ưu tiên những di tích trọng điểm là di tích quốc gia đặc biệt gắn với những chiến công vang dội của nghĩa quân Đề Thám như: Quần thể di tích đồn Phồn Xương và Đền Thề, huyện Yên Thế; Khu lưu niệm danh nhân Hoàng Hoa Thám; quần thể di tích đình, đền, chùa, nghè Vồng, huyện Tân Yên; Khu di tích Đình Đông, huyện Việt Yên và khu di tích lịch sử văn hóa chùa Kem, huyện Yên Dũng. Tuy nhiên tại các điểm di tích gắn với phong trào Khởi nghĩa Yên Thế, hầu hết các khuôn viên di tích đều đã bị thu hẹp so với diện tích vốn có. Việc mở rộng diện tích đất tại một số điểm di tích là cần thiết cho việc chỉnh trang khuôn viên, thuận lợi cho việc bảo quản và phát huy giá trị di tích đã được các địa phương có di tích thống nhất. Những phần đất thu hồi đều nằm liền kề di tích và chủ yếu là các ao hồ, ruộng, nhà dân lấn chiếm nằm xen kẽ di tích. Về quan điểm quy hoạch, khởi nghĩa Yên Thế bắt đầu vào những năm cuối thế kỷ 19 và kết thúc vào năm 1913, cách đây 100 năm, vì vậy các di tích, địa danh gắn với cuộc khởi nghĩa trải trên diện rộng của 4 huyện đã bị tàn phá, hư hỏng. Việc phục hồi, phục dựng các công trình theo nguyên bản sẽ rất phức tạp và chi phi lớn. Vì vậy, Bộ Kế hoạch & Đầu tư đề nghị tập trung quy hoạch khoanh vùng bảo vệ, bảo tồn hiện trạng các di tích để làm cơ sơ tiến hành các dự án đầu tư tu bổ và bảo tồn các di tích gốc khi có điều kiện về nguồn vốn. Góp ý cho việc chỉnh sửa bổ sung hồ sơ quy hoạch, nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, với di tích có giá trị lịch sử lớn như Những địa điểm Khởi nghĩa Yên Thế cần lưu ý vấn đề quy hoạch gốc và di tích gốc. Với quy hoạch gốc cần hạn chế tối đa việc thêm thắt các hạng mục mới vào công trình. Mặt khác phải đưa ra các giải pháp kỹ thuật để bảo tồn các công trình dễ bị biến dạng như ụ đất, nhà tranh vách đất…Và hạng mục trung tâm sẽ phải là tượng đài Hoàng Hoa Thám. Bên cạnh đó cần mở rộng di tích để xứng tầm với một sự kiện lịch sử lớn. Về việc mở rộng quy hoạch, TS Phạm Quốc Quân, nguyên Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia cho rằng việc mở rộng thêm 20ha cho khu di tích này rất cần sự thích ứng của từng di tích đơn lẻ chứ không phải ở di tích nào cũng giải tỏa, rồi dồn dân. Nên đầu tư ở những di tích trọng điểm… Thiên Ngân  Theo daidoanket.vn